Skoro svi su svesni značaja koji ljudska krv ima za život čoveka, njegovo zdravlje i brojne druge procese. Kroz krv se našim telom transportuju kiseonik, razni nutrijenti, kao i ostali molekuli koji su neophodni za održavanje života. Većina trenera i vežbača će takođe izraziti saglasnost da krv ima značaja i za izgradnju mišića, prvenstveno zahvaljujući protoku krvi.
Shodno tome, nije iznenađenje što je ogromnu ekspanziju na tržištu doživela kategorija sportskih suplemenata čija je primarna svrha upravo da uvećavaju protok krvi i tako promovišu anaboličko okruženje u radnim mišićima.
Ali, šta ako bismo rekli da je istina suprotna? Šta ako bi imalo istine u tvrdnji da okluzija, tj. sprečavanje, umanjivanje dotoka krvi u tkiva radnih mišića može imati anabolički efekat?
Mnogi se kategorički ne bi složili sa ovim. Treba biti objektivan i istaći da treniranje radi stvaranja okluzije krvi u radnim mišićnim tkivima tek treba da dobije stručnu literaturu koja će potvrditi efikasnost ovog stila treniranja za indukovanje mišićnog rasta, a u ovom tekstu će biti reči šta ovaj trenažni stil podrazumeva i da li i na koji način može uvećati efikasnost treniranja vežbača kome je cilj ostvarivanje mišićne hipertrofije.
Šta je trening krvne okluzije?
Prosto rečeno, to bi bio stil treniranja koji podrazumeva umanjivanje dotoka krvi do mišića ruku i nogu. Ovo se postiže time što se stavljaju steznici oko zglobova i dobro zatežu. Primera radi, ako želite da umanjite protok krvi u mišiće ruku onda biste steznik ili neku gurtnu postavili što bliže ramenu, u predelu pazuha otprilike.
Šta je pozitivno u ovom efektu?
Kada se izvodi racionalno ovaj stil treniranja omogućava pojedincu da radi sa znatno manjim opterećenjem nego što je navikao, a da opet postiže optimalan anabolički odgovor tela na trening. Štaviše, prema određenim studijama koje su do sada objavljene, ovaj okluzioni trening može dati napredak u mišićnim obimima i fizičkoj snazi pri radu sa opterećenjem od samo 20% 1 RM!
Nije teško zaključiti da ovo može biti veoma korisno za one koji su povređeni, te stoga ne mogu trenirati punim kapacitetom, ili za one koji planski u svom protokolu ubacuju period treniranja sa manjim opterećenjima.
Dakle, okluzioni trening omogućava pojedincu da i dalje ostvaruje napredak, ali sada uz znatno manje radno opterećenje, štedeći tako zglobove, ligamente i tetive od povređivanja čija mogućnost je višestruko veća pri radu sa većim kilažama.
Na koji način koristi vežbaču?
Trening radi stvaranja okluzije krvi u tkivima radnih mišića indukuje anabolički odgovor tela na vežbanje kroz različite putanje, od kojih je možda najznačajnija ona preko koje se angažuju brzokontrahujuća mišićna vlakna. Ova vrsta mišićnih vlakana je najveća od svih i ima najveći potencijal za rast. Ipak, ova vlakna se pri tradicionalnom stilu treniranja sa opterećenjem po pravilu angažuju poslednja, i mahom su anaerobna (nije im neophodan kiseonik prilikom angažovanja). Suprotno tome, manja, sporokontrahujuća mišićna vlakna se najčešće angažuju prva prilikom izvođenja neke aktivnosti i po prirodi rade u aerobnom okruženju.
Sporokontrahujuća mišićna vlakna imaju daleko manji potencijal za rast u poređenju sa brzokontrahujućim. Okluzioni trening, kao što je istaknuto, umanjuje dotok krvi u radne mišiće, stoga to okida signal da telo umesto da aktivira sporokontrahujuća (koja rade u aerobnom okruženju), odmah pređe na angažovanje anaerobnih vlakana, tj. brzokontrahujućih, kako bi se ostvario voljni rad, čak i pri manjem intenzitetu rada. Gledano sa metaboličke strane, ovim pristupom radni mišići dobijaju isti efekat, stres, kao kada bi radili sa velikim opterećenjem, ali u stvari vežbač ovde koristi višestruko manje težine.
Dakle, ne samo da ovaj stil treniranja aktivira brzokontrahujuća mišićna vlakna, izgleda da ima mogućnost da utiče na promenu u redosledu aktivacije mišićnih vlakana sa sporih na brzokontrahujuća, pa na taj način odlično promoviše mišićni rast i fizičku snagu.
Akumulacija metaboličkih biprodukata je primarni mehanizam preko kojeg ovaj okluzioni trening promoviše mišićni rast. Ovi neželjeni produktni metaboličkih procesa koji se odvijaju prilikom rada mišića pod opterećenjem bi se u uobičajenim uslovima izvukli iz mišićnog tkiva preko pojačanog protoka krvi, ali s obzirom na okluziju krvotoka, oni se akumulišu u rejonu gde se odvijaju kontrakcije.
Posebno je značajan uticaj akumulacije mlečne kiseline za koju postoji sve obimnija literatura da promoviše lučenje hormona rasta-GH. Štaviše, jedna studija je objavila zaključak da okluzioni trening utiče na uvećanje seruma GH i do 290 više od normalne bazalne vrednosti! Ovo je skoro duplo veća vrednost GH u poređenju sa vrednostima do kojih se može doći tradicionalnim težinskim treningom sa visokim radnim opterećenjima.
Ukoliko dosadašnje činjenice nisu dovoljan razlog da se ovaj stil treniranja barem isproba, onda treba dalje istaći da je zaključeno da okluzioni trening ima sposobnosti da uveća sintezu proteina u mišićnim tkivima, zatim da pojačava signalizaciju mTOR, kao i otpuštanje NOS-1, za koji se smatra da promoviše mišićni rast preko pojačavanja aktivacije satelitskih ćelija.
A, možda najimpresivnije saznanje u vezi sa ovim stilom treniranja jeste mogućnost da redukuje koncentracije miostatina, za koji je poznato da je veliki blokator mišićnog rasta i smatra se da je glavni faktor koji ograničava ukupni potencijal rasta mišića kod pojedinca.
Moguće je da okluzioni trening može uvećati ukupni potencijal mišićnog rasta upravo kroz promene u angažovanju vrsta mišićnih vlakana, kao i u sposobnosti da redukuje koncentracije miostatina.
Da li bi trebalo potpuno preći na ovaj stil treniranja umesto tradicionalnog težinskog treninga?
Okluzioni trening ne može biti zamena za tradicionalni težinski trening, već može biti samo dodatak, periodična podrška. Ipak, treba imati u vidu da ovaj stil treniranja može dati neke dugoročne pozitivne efekte, koje klasičan trening ne može. Prvenstveno, tranzicija u aktivaciji brzokontrahujućih umesto sporokontrahujućih vlakana, kao i veću aktivaciju lučenja GH.
Praktična primena?
Prvo treba istaći da je okluzioni trening veoma težak, čak i kada se koristi manje radno opterećenje. Mnogi koji su ga oprobali potvrđuju da je to jedan od najbolnijih načina treniranja koji su probali do tada. Ovaj stil treniranja može se primeniti za stimulaciju mišića butina, listova, mišića ruku, podlaktica.
Zavisno od ciljane mišićne grupe postavite gurtne ili steznike na odgovarajuće zglobove. Izvedite 3-5 serija do mišićnog otkaza, uz preporučeno opterećenje 20-50% 1RM. Periodi odmora između serija da budu 30-60 sekundi. Nakon poslednje serije skinite steznike ili gurtne kako biste omogućili da se protok krvi vrati u normalu. Budite spremni na intenzivan osećaj bola, a ukoliko ga ne osećate to znači da gurtne ili steznici nisu dovoljno stegnuti.
Post a Comment